Moderne psychologie heeft een enorm effect op zowel literatuur en literaire kritiek. Sigmund Freud de psychoanalytische theorieën veranderd onze begrippen van het menselijk gedrag door het verkennen van nieuwe of controversiële gebieden als wens-vervulling, seksualiteit, de bewusteloosheid en repressie. Psychoanalytische kritiek onderzoekt meestal de geschriften van de auteur in het kader van de Freudiaanse psychologie. a centrale doctrine van Sigmund Freud is het Oedipus-complex, dat alle mannen onbewust wil verplaatsen hun vaders en slapen met hun moeders. Volgens Freud, haat voor de vader en de liefde van de moeder, normaal onderdrukt, lijkt vermomd versies van onderdrukte wensen. Aldus een William Faulkner van "A Rose voor Emily" kan interpreteren als een dergelijk voorbeeld: Emily' s vader altijd re-ingedrukt haar seksuele verlangen om te trouwen. Hoewel ze niet letterlijk haar vaders onderdrukking weerstaan, en ze nog leeft, ze dat doet nadat hij sterft. Toch, ze heeft haar vaders seksuele onderdrukking geïnternaliseerd. Bij het vervullen van haar seksuele verlangen door slapen met een man, ze dat verlangen onderdrukt door het slapen met een dode man. a thema van dit korte verhaal kan worden dat de seksuele begeerte moet worden onderdrukt, maar dat het nog steeds zal uitbarsten in buitengewone manieren. Deze uitbarsting wordt aangeduid als de "terugkeer van het verdrongene."

Unidirectioneel psychoanalytische literatuur benaderingen te begrijpen is om te zeggen dat er twee grote scholen van het denken: de Amerikaanse en de Fransen. The American school van kritiek neigt in de richting accepteren en toepassen van Freudiaanse concepten op literaire teksten. Tussen de jaren 1910 en 1930 psychoanalytische critici en Freud met name onderzocht van de auteur kindertijd en lees de tekst, tekens en symbolen te begrijpen van de auteur psyche. Naast psychoanalyzing auteurs, zij ook de neurosen van fictieve personages geanalyseerd. Later in de jaren 1950 en 1960, sommige Amerikaanse psychoanalytische critici verhuisde van psychoanalyzing auteurs en tekens aan het bestuderen van de dynamiek tussen de lezer en de tekst. Norman Holland zijn carrière ontwikkeling zijn eigen merk van psychoanalytische kritiek heeft doorgebracht. Hij wordt ervan uitgegaan dat elke lezer heeft een "karakteristieke manier van omgaan met de eisen van de uiterlijke en innerlijke werkelijkheid." Dat wil zeggen elk individu heeft een essentiële kern zelf met een "identiteit thema" dat nooit verandert. Holland is van mening dat lezers teksten gebruiken om hun eigen psychologische kwesties te behandelen en hen bereiken succesvolle oplossingen binnen hun identiteit thema's te helpen. Door het aanvaarden van Freud's theorie van twee menselijke instincten : de dood instinct, of de wens om te sterven, en de seksuele instinct, of het verlangen om te leven, Peter Brooks is van mening dat deze instincten fictieve verhalen uitleggen. Oftewel romans "rijden naar het einde" (de dood instinct), maar ze ook weerstaan eindigt (het seksueel instinct). Als het geslacht instinct ten grondslag aan verhaal, dan dit om een "erotiek van lezing" of de studie vraagt van hoe lezen altijd impliceert verlangen. Harold Bloom, een andere invloedrijke Amerikaanse psychoanalytische criticus, verklaart literaire geschiedenis door de Freudiaanse oedipale complex op literatuur, passen voor bloei het vat van de kunstenaar als een zoon in een strijd met zijn poëtische vader. Aangezien de zoon heeft nog niet bereikt roem de manier waarop die de voorloper heeft, hij wil worden de voorloper. Hij de vader en zijn invloed moet doden. Hoewel zijn voorloper al dood is, maar hij een krachtige influence385 op de samenleving en op de zoon in het bijzonder heeft, de zoon de vader in zijn verbeelding (de literaire werk) doodt. Bloom, gebaseerd op freudiaanse beginselen, suggereert dat de zoon de vader en zijn invloed door "verkeerd lezen." doodt "Verkeerd lezen" treedt op wanneer de zoon internaliseert maar de voorloper herschrijft. Dus, "misreading" signalen van de zoon onafhankelijkheid van de voorloper.

De Franse school van psychoanalytische kritiek niet alleen veranderd hoe wij denken over literatuur, schrijven, lezen en taal, maar ook ons begrip van de wetenschappen en de filosofie verandert. In tegenstelling tot de Amerikaanse school van kritiek, de Franse herziet drastisch Freud. Iacquds Lacan is de vooral Franse psychoanalytische theoreticus, maar zijn theorie is moeilijk. Lacan de grote herziening van Freud is zijn overtuiging dat taal onze identiteit vormt. Van Lacan kaarten uit drie domeinen, het reële, het imaginaire en de symbolische, die allemaal anticiperen, deelnemen aan of zijn gemedieerde per taal. The Real, volgens Lacan, is de werkelijke wereld en -alles in het, die allemaal blijven onkenbaar voor het individu. Individuen in de imaginaire en symbolische fasen proberen om de echte meester, maar ze niet direct ervaren het. De denkbeeldige is de wereld van beelden, fantasie, wens vervulling; het lijkt een utopische staat van eenheid met de moeder. En de symbolische is het domein waarin het kind leert om taal te gebruiken en worden onderworpen aan de regel van de vader. Lacan het concept van taal is cruciaal voor zijn geloof dat individuen zijn gefragmenteerd. Lacan is van mening dat "de spreker is onderworpen aan taal in plaats van meester van het." Lacan beweert die taal; waarvan wij denken dat nauwkeurig communiceert en bestellingen ons begrip, eigenlijk alleen het belemmert. Dus , wanneer het kind taal verwerft, het ook omdat haar onbewuste verzoekt worden onderdrukt van de bewuste is verjaard.

Samenvattend: psychologische kritiek is een divers categorie, maar het maakt vaak gebruik van drie approaches eerste; het ' onderzoekt het creatieve proces van de kunstenaar, dat wil zeggen, hoe heeft de aard van literaire genie aan gerelateerde normale mentale functies? De tweede belangrijke studie is van een bepaalde artiest, psychologie van het onderwerp motivaties en gedrag te begrijpen in dienst. Het derde gemeenschappelijk gebied van psychologische kritiek is de analyse van fictieve personages. Freud de studies van Oedipus is het prototype voor deze aanpak die probeert om moderne inzichten over menselijk gedrag in de studie van hoe fictieve mensen act.